بیگ بنگ: دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب نشانه‌هایی از دو ماده شیمیایی مهم در جو یک سیاره‌‌ی فراخورشیدی را شناسایی کردند که در زمین تنها توسط موجودات زنده (مانند جلبک‌های میکروسکوپی دریایی) تولید می‌شوند: دی‌متیل‌سولفید و دی‌متیل‌دی‌سولفید.
ه گزارش بیگ بنگ، سیاره K2-18b در فاصله ۱۲۴ سال نوری از زمین و در منطقه قابل سکونت ستاره‌اش قرار دارد، به عنوان یکی از بهترین نامزدها برای پشتیبانی از حیات فرازمینی شناخته می‌شود. هرچند دانشمندان تأکید دارند که هنوز برای اثبات قطعی وجود حیات زود است و داده‌های بیشتری لازم است، اما شدت سیگنال‌های این ترکیبات شیمیایی بسیار بیشتر از چیزی است که در زمین دیده می‌شود، که احتمال منشأ زیستی را تقویت می‌کند.
یک تیم بریتانیایی-آمریکایی از پژوهشگران با استفاده از تلسکوپ جیمز وب نشانه‌هایی از دو ماده شیمیایی در جو این سیاره کشف کردند که مدت‌ها به‌عنوان “نشانه‌های زیستی” شناخته می‌شوند، یعنی موادی که ممکن است نشان‌دهنده وجود حیات فرازمینی باشند. در زمین، مواد شیمیایی دی‌متیل‌سولفید و دی‌متیل‌دی‌سولفید فقط توسط موجودات زنده عمدتاً توسط جلبک‌های میکروسکوپی دریایی به نام فیتوپلانکتون، تولید می‌شوند.
“نیکو مادوسودان” اخترفیزیکدان دانشگاه کمبریج و نویسنده اصلی این مطالعه گفت: « آنچه در حال حاضر مشاهده می‌کنیم، نشانه‌هایی از فعالیت زیستی احتمالی خارج از منظومه شمسی است. صادقانه بگویم، فکر می‌کنم این نزدیک‌ترین حالتی است که تا به حال به مشاهده ویژگی‌ای رسیده‌ایم که بتوان آن را به حیات نسبت داد.»
اما برخی کارشناسان مستقل با اشاره به اختلاف نظرها درباره کشفیات پیشین این سیاره، هشدار دادند که این مواد شیمیایی ممکن است از راه‌هایی ناشناخته و غیرزیستی نیز به‌وجود آمده باشند. این سیاره بیش از ۸ برابر جرم زمین و ۲.۵ برابر اندازه آن را دارد، سیاره‌ای نادر است که در منطقه قابل سکونت یا به‌اصطلاح “منطقه طلایی” به دور ستاره‌اش می‌چرخد.
یعنی نه آن‌قدر داغ است که آب بخار شود و نه آن‌قدر سرد که یخ بزند — دمای مناسب برای وجود آب مایع، که مهم‌ترین عنصر حیات به شمار می‌رود. تلسکوپ‌ها زمانی که این سیارات از مقابل ستاره‌شان عبور می‌کنند، فرصت می‌یابند ترکیبات جو آن‌ها را با بررسی نحوه جذب نور شناسایی کنند. در سال ۲۰۲۳ نیز تلسکوپ جیمز وب موفق شد متان و دی‌اکسید کربن را در جو K2-18b شناسایی کند — این اولین‌باری بود که چنین مولکول‌های کربنی در جو سیاره‌ای در منطقه قابل سکونت کشف شد.
همچنین نشانه‌های ضعیفی از “دی‌متیل‌سولفید” یافت شد. به همین دلیل، اخترشناسان یک سال پیش دوباره تلسکوپ وب را به سوی این سیاره نشانه گرفتند، این بار با استفاده از ابزار مادون قرمز میانی برای بررسی طول‌موج‌های مختلف نور. این‌بار، نشانه‌های قوی‌تری از مواد شیمیایی مورد نظر مشاهده شد — هرچند هنوز زیر آستانه علمی “پنج سیگما” قرار دارد که برای تأیید نهایی نیاز است. حتی در صورت تأیید نتایج، باز هم نمی‌توان با قطعیت گفت که این سیاره میزبان حیات است.
سیاره K2-18b یک سیارۀ اقیانوسی بزرگ‌تر از زمین با جوی غنی از هیدروژن است. چنین سیاراتی انتظار نمی‌رود که میزبان موجودات هوشمند باشند، بلکه احتمالاً میکروب‌هایی در حد موجودات اولیه زمین را در خود داشته باشند.
جالب است بدانید با سریع‌ترین فضاپیمای بشر که سرعتش ۱۹۴ کیلومتر بر ثانیه است، رسیدن به این سیاره حدود ۱۹۰ هزار سال طول می‌کشد. پس با فناوری فعلی، چنین سفرهایی همچنان در حد رویاست. مگر اینکه فناوری‌هایی مانند پیشرانه‌های هسته‌ای یا موتورهای هم‌جوشی در آینده عملیاتی شوند. جزئیات بیشتر این پژوهش در The Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
دیدگاهتان را بنویسید